Bấm huyệt trị nghẹt mũi với 6 huyệt đạo vàng theo Y học cổ truyền

Nghẹt mũi là nỗi ám ảnh thường trực, gây khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày. Đừng lo lắng! Bên cạnh các giải pháp hiện đại, bấm huyệt trị nghẹt mũi theo Y học cổ truyền đang ngày càng được nhiều người tin dùng như một phương pháp tự nhiên, an toàn và hiệu quả. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết các vị trí huyệt đạo quan trọng cùng kỹ thuật thực hiện chính xác, giúp bạn nhanh chóng thông mũi và thở dễ dàng hơn.

Nguyên nhân bị nghẹt mũi

Nghẹt mũi xảy ra khi các mạch máu trong niêm mạc mũi bị sưng lên hoặc có quá nhiều chất nhầy tích tụ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này:

Cảm lạnh và cúm: Đây là những nguyên nhân phổ biến nhất, do virus gây viêm nhiễm đường hô hấp trên, dẫn đến sưng và tiết dịch.

Cảm lạnh, cảm cúm

Viêm xoang: Tình trạng viêm nhiễm các hốc xoang cạnh mũi, gây tắc nghẽn và ứ đọng dịch. Viêm xoang có thể cấp tính hoặc mãn tính.
Dị ứng: Phản ứng của cơ thể với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi, lông động vật, nấm mốc, khiến niêm mạc mũi sưng và tiết dịch.

Dị ứng phấn hoa

Viêm mũi dị ứng: Tương tự dị ứng nhưng có thể không do một tác nhân cụ thể nào, thường liên quan đến sự thay đổi thời tiết.
Polyp mũi: Khối u lành tính phát triển trong niêm mạc mũi hoặc xoang, gây tắc nghẽn đường thở.
Lệch vách ngăn mũi: Cấu trúc bất thường của vách ngăn mũi có thể cản trở luồng không khí.
Không khí khô: Môi trường quá khô có thể làm khô niêm mạc mũi, gây kích ứng và nghẹt mũi.
Sử dụng thuốc xịt mũi quá liều: Việc lạm dụng các loại thuốc xịt co mạch có thể gây "nghẹt mũi do thuốc", khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn khi ngừng thuốc.
Mang thai: Sự thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể gây sưng niêm mạc mũi.

Cơ sở của việc bấm huyệt trị nghẹt mũi

Bấm huyệt là một nhánh của Y học cổ truyền, dựa trên nguyên lý điều hòa khí huyết và cân bằng âm dương trong cơ thể thông qua việc tác động vào các huyệt đạo. Theo Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hữu Trường, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung Ương, "Bấm huyệt giúp thông kinh lạc, hành khí hoạt huyết, từ đó giảm sưng nề niêm mạc mũi, loãng đờm và cải thiện lưu thông đường thở."

Nhiều nghiên cứu hiện đại cũng đã bắt đầu chứng minh tác dụng của bấm huyệt. Một nghiên cứu công bố trên tạp chí "Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine" (2015) cho thấy việc xoa bóp và bấm huyệt tại các điểm cụ thể trên mặt và tay có thể giúp giảm các triệu chứng viêm mũi dị ứng, bao gồm cả nghẹt mũi, bằng cách cải thiện lưu thông máu và giảm viêm. Mặc dù cần thêm nhiều nghiên cứu quy mô lớn hơn, nhưng những kết quả ban đầu này cung cấp cơ sở khoa học cho hiệu quả của bấm huyệt trong việc làm thông thoáng đường thở.

Các vị trí bấm huyệt trị nghẹt mũi

Để đạt hiệu quả tốt nhất, cần xác định đúng vị trí huyệt đạo và thực hiện kỹ thuật bấm huyệt chính xác. Trước khi bấm, hãy rửa tay sạch sẽ. Dưới đây là một số huyệt đạo quan trọng giúp giảm nghẹt mũi:

Huyệt ấn đường

Vị trí: Nằm ở điểm giữa hai lông mày, ngay trên sống mũi.

Cách bấm huyệt: Dùng ngón tay cái hoặc ngón trỏ đặt lên huyệt Ấn Đường. Nhấn nhẹ và xoa bóp theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ trong khoảng 1-2 phút. Bạn sẽ cảm thấy một chút áp lực hoặc hơi tê.

Các lưu ý: Thực hiện nhẹ nhàng, tránh ấn quá mạnh gây đau. Có thể thực hiện nhiều lần trong ngày khi cảm thấy nghẹt mũi.

Huyệt ấn đường

Huyệt nghinh hương

Vị trí: Nằm ở hai bên cánh mũi, cách chân cánh mũi khoảng 0.5 cm, tại vị trí rãnh mũi má.

Cách bấm huyệt: Dùng hai ngón tay trỏ đặt đồng thời lên hai huyệt Nghinh Hương. Nhấn nhẹ và xoa bóp theo hình tròn hoặc lên xuống theo rãnh mũi má trong khoảng 1-2 phút. Đây là huyệt rất hiệu quả trong việc thông mũi. Khi bấm, bạn có thể cảm thấy mũi thông thoáng hơn. Tránh ấn quá sâu vào khoang mũi.

Huyệt nghinh hương

Huyệt hợp cốc

Vị trí: Nằm ở mu bàn tay, giữa ngón cái và ngón trỏ. Khi khép ngón cái và ngón trỏ lại, huyệt nằm ở điểm cao nhất của cơ bắp nổi lên.

Cách bấm huyệt: Dùng ngón cái của tay kia ấn vào huyệt Hợp Cốc. Nhấn mạnh nhưng không gây đau, và day tròn theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ trong 30 giây đến 1 phút. Sau đó đổi bên.

Các lưu ý: Huyệt hợp cốc có tác dụng giảm đau tổng thể và điều hòa khí huyết. Không nên bấm huyệt này cho phụ nữ có thai vì có thể gây co bóp tử cung.

Huyệt hợp cốc

Huyệt toản trúc

Vị trí: Nằm ở chỗ lõm đầu trong cung lông mày, ngay trên sống mũi.

Cách bấm huyệt: Dùng hai ngón tay trỏ hoặc ngón cái đặt lên huyệt Toản Trúc ở hai bên. Nhấn nhẹ và day tròn hoặc miết từ trong ra ngoài theo đường lông mày trong khoảng 1 phút.

Huyệt toản trúc

Huyệt ế phong

Vị trí: Nằm ở phía sau dái tai, trong chỗ lõm phía dưới xương chũm. Để xác định, bạn có thể đưa ngón tay ra sau dái tai, sẽ thấy một chỗ lõm.

Cách bấm huyệt: Dùng ngón tay cái hoặc ngón trỏ nhấn vào huyệt Ế Phong và day nhẹ trong khoảng 30 giây đến 1 phút. Huyệt này giúp thông mũi, giảm ù tai và đau họng.

Huyệt ế phong

Huyệt quyền liêu

Vị trí: Nằm ở phía dưới xương gò má, thẳng xuống từ khóe mắt ngoài. Bạn có thể cảm nhận được chỗ lõm dưới xương gò má khi sờ.

Cách bấm huyệt: Dùng ngón trỏ hoặc ngón giữa nhấn vào huyệt Quyền Liêu và day tròn nhẹ nhàng trong khoảng 30 giây đến 1 phút. Huyệt này giúp làm thông mũi, giảm đau vùng mặt và xoang.

Huyệt quyền liêu

Các phương pháp trị nghẹt mũi dân gian hiệu quả khác

Ngoài bấm huyệt, một số phương pháp dân gian khác cũng có thể hỗ trợ giảm nghẹt mũi hiệu quả:

Xông hơi: Hít hơi nước ấm có thể giúp làm loãng chất nhầy và giảm sưng niêm mạc mũi. Có thể thêm vài giọt tinh dầu tràm, bạc hà, hoặc sả vào nước xông.
Rửa mũi bằng nước muối sinh lý: Dùng bình xịt hoặc bình rửa mũi chuyên dụng với nước muối sinh lý giúp làm sạch khoang mũi, loại bỏ chất nhầy và tác nhân gây dị ứng. Đây là phương pháp được Bộ Y tế khuyến cáo trong điều trị viêm mũi, xoang.
Uống đủ nước: Giữ cơ thể đủ nước giúp chất nhầy loãng hơn và dễ tống ra ngoài.
Kê cao gối khi ngủ: Giúp giảm ứ đọng dịch ở khoang mũi, làm đường thở thông thoáng hơn.
Uống trà gừng, trà mật ong chanh: Gừng có tính ấm, giúp làm ấm cơ thể và giảm nghẹt mũi. Mật ong và chanh giúp làm dịu cổ họng và tăng cường sức đề kháng.

Trà gừng mật ong chanh

Vệ sinh răng miệng giúp giảm nguy cơ bệnh đường hô hấp

Tuy không trực tiếp trị nghẹt mũi, nhưng việc duy trì vệ sinh răng miệng tốt đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp trên, vốn là nguyên nhân phổ biến gây nghẹt mũi. Khoang miệng là cửa ngõ của nhiều loại vi khuẩn, và việc vệ sinh kém có thể tạo điều kiện cho chúng phát triển, lây lan sang đường hô hấp và gây ra các vấn đề như viêm họng, viêm amidan, thậm chí ảnh hưởng đến xoang.

Đánh răng thường xuyên và đúng cách: Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, mỗi lần 2 phút, với kem đánh răng chứa fluoride. Chú ý chải sạch bề mặt răng, mặt trong và mặt nhai, cũng như đường viền nướu.
Vệ sinh lưỡi: Lưỡi là nơi trú ngụ của nhiều vi khuẩn gây mùi và có thể góp phần vào các vấn đề hô hấp. Sử dụng dụng cụ cạo lưỡi hoặc mặt sau của bàn chải để làm sạch lưỡi nhẹ nhàng mỗi khi đánh răng.
Sử dụng chỉ nha khoa: Chỉ nha khoa giúp loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa mắc kẹt giữa các kẽ răng mà bàn chải không thể tới được, ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.

Tăm chỉ Clara Kiss - Chạm dịu dàng giữ nụ cười bền lâu

Súc miệng bằng nước súc miệng diệt khuẩn: Nước súc miệng có thể hỗ trợ tiêu diệt vi khuẩn trong khoang miệng, giúp hơi thở thơm tho và giảm nguy cơ lây lan vi khuẩn lên đường hô hấp. Tuy nhiên, không nên lạm dụng mà chỉ dùng theo hướng dẫn.
Kiểm tra răng miệng định kỳ: Thăm khám nha sĩ 6 tháng một lần để được kiểm tra tổng quát, lấy cao răng và phát hiện sớm các vấn đề về răng miệng. Một hàm răng và nướu khỏe mạnh sẽ góp phần duy trì một hệ hô hấp khỏe mạnh hơn.

Việc tích hợp thói quen vệ sinh răng miệng tốt vào routine hàng ngày không chỉ giúp bạn có nụ cười tự tin mà còn là một phần của chiến lược toàn diện để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh gây nghẹt mũi và các vấn đề hô hấp khác.

Bấm huyệt trị các bệnh thông thường

Không chỉ nghẹt mũi, bấm huyệt còn được ứng dụng rộng rãi trong Y học cổ truyền để điều trị và hỗ trợ nhiều bệnh lý thông thường khác:

Đau đầu, đau nửa đầu: Bấm các huyệt như Thái Dương, Ấn Đường, Phong Trì, Hợp Cốc.
Mất ngủ: Bấm các huyệt An Miên, Thần Môn, Tam Âm Giao.
Đau mỏi vai gáy: Bấm các huyệt Kiên Tỉnh, Phong Trì, A Thị huyệt (điểm đau).
Đau bụng kinh, rối loạn tiêu hóa: Bấm các huyệt Quan Nguyên, Khí Hải, Túc Tam Lý.
Giảm căng thẳng, lo âu: Bấm huyệt Nội Quan, Thái Xung, Thần Môn.

Bấm huyệt là phương pháp hỗ trợ hiệu quả, an toàn và tự nhiên giúp giảm nghẹt mũi, dựa trên nguyên lý Y học cổ truyền. Kết hợp với xông hơi, rửa mũi và đặc biệt là vệ sinh răng miệng tốt, bạn sẽ có giải pháp toàn diện.

Tuy nhiên, bấm huyệt chỉ là hỗ trợ, không thay thế điều trị y tế chuyên sâu. Nếu nghẹt mũi kéo dài, sốt cao hay có triệu chứng bất thường, hãy đi khám bác sĩ. Kết hợp y học cổ truyền và hiện đại sẽ giúp bạn hô hấp thông thoáng mỗi ngày.